Büyük Veba Salgınında Hastaların Durumu
Salgın zamanında ölüm oranları yaklaşık %70-75 civarında idi.Eğer kişiye bulaşırsa ortalama 5 günde ölüm geliyordu.Hastalığın genel belirtileri lenf bezlerinde şişmeydi.Özellikle kasık ve koltuk altlarında büyüyen lenf bezleri hastaya çok acı veriyordu.Vebanın bu türüne”bubonik veba” denmiştir.Çünkü bu lenflerdeki şişliklere “bubon” denirdi.
Veba salgını temsili |
Büyük veba salgınındaki veba mikrobu direk olarak hastanın kanına girierdi.Bu durum ahstalarda kısa zamanda ölüme, şok ve büyük miktarlarda kanamaya yol açardı.Bu türe “septisemik veba” denirdi.Başka bir türü de “veba zatüresi”dir.Bu türde ise hasta zatüreden dolayı kanlı balgam çıkara çıkara ölürdü.
Büyük Veba Salgını-Nasıl Yayılıyordu ?
Temel nedeni bilgisizlik ve cahillik ve pislik.Veba, insanlara mikroplu sıçan ve pireyle bulaştı ama insanlar malasef bunu bilmiyordu.Genellikle insanlar tarafınadan o zaman ki burç durumuna ve kötü bir ortamdan kaynaklandığı düşünülüyordu.Daha bağnaz ve skolastik düşünceye bağlı olanlar ise hastalığın sihir, cadı ve diğer dinler tarafından kendi dinlerine kasti bir saldırı olarak düşünüyorlardı.Kara ölüm için her din bir başkasını suçluyordu.
Veba salgınında bir şifacı |
Mikrop ise 1894’te Alexandre Yersin adında bir mikrobiyolog tarafından buldu ve ismini “Yersina pestis” koydu.Bu mikrop dünya üzerindeki hemen hemen tüm kemirgenlerin biraz taşıdığı ve bir başka kemirgene ise pire yoluyla geçtiği anlaşıldı.Büyük veba salgınındakibubonik veba da bu pirelerin insanı ısırmasıyla bulaştı.Çok az da olsa vebalı kişi konuşurken veya öksürürdüğü zaman tükürükler başka insana sıçrayarak bulaşır ama temel bulaşım yolu pirelerdir.Bu nedenle veba salgını bölgedeki tüm vebalı fareler öldüğünde bir yavaşlama eğrisine girerek yavaş yavaş ortadan kaybolur.
Dediğimiz gibi kara vebanın insanlar arasında yayılabilmesi için önce kemirgenlerin veba geçirmesi gerekir.Bu durumda insanlar ve sıçanların iç içe bir ortamda yaşaması gerekir.Ortaçağı gözümüzün nüne getirdiğimizde bu durumun hem taşra hem şehir bölgelreinde böyle olduğunu görürürüz.Büyük veba salgınında bunun rölü ise çok büyüktü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder