Ay Yıldız Yerine Gök Bayrak Kabul Edilmek İstenmiş‏

Bozkurt figürüne bu kadar önem veren Atatürk Ay yıldızlı bayrağı da Gök Bayrak ile değiştirmeyi düşünmüştü.

Osmanlı sonrası Cumhuriyet Türkiye’sinde eski döneme ait kurumlar, semboller kaldırılmış ve yerlerine yenileri konmaya çalışılmıştı. Bunlardan biri henüz cumhuriyet ilan edilmeden pullarda kendisini gösteren,sonrasında ise paralar üzerinde yer almaya başlayan Bozkurt figürleri idi.

Bozkurt figürünün kullanımı cumhuriyetin ilk yıllarında birçok alanda sürdü. Türk dili,tarihi ve edebiyatı alanlarında araştırmalar yapmak üzere İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine bağlı olarak kurulan Türkiyat Enstitüsünün amblemi de Atatürk’ün isteği ile meşale tutan bir Bozkurttu.

Yine 1925 yılında Atatürk’ün direktifi ile Türkiye Cumhuriyetinin devlet armasını seçmek için açılan yarışmayı da Namık İsmail’in Bozkurt figürlü eseri kazanmıştı. Ancak Bozkurt’un görkemini gerektiği gibi yansıtamadığı gerekçesiyle ya da daha orijinal bir şeylerin bulunması için bu arma kullanılmamıştı.

Bu yıllarda ayrıca Bozkurtlu heykellerin yapımına da başlandı.1936 yılında Kahramanmaraş’ta Bayrak tutan Bozkurt anıtı yapılmıştı Anıtta direğe bayrak çeken bir kurt heykeli vardı. Anıtın kaidesinde: “28 İkinci Teşrin 1919′da Türk Maraş, silâh gücü ile inen bayrağını iman gücü ile yeniden dalgalandırdı. 1936″ yazıyordu.

Çalışma masasında bozkurt motifli çağırma zili kullanan Atatürk’ün aynı zamanda dönemin önemli ressamlarından İbrahim Çallıya yaptırdığı Türklerin Ergenekon’dan çıkışını temsil eden yağlıboya tablosuyla  Orta Asya Türk köklerine verdiği önemi göstermekteydi.

Bozkurt figürüne bu kadar önem veren Atatürk Ay yıldızlı bayrağı da Gök Bayrak ile değiştirmeyi düşünmüştü. Ancak etrafından yeterli destek ve istek görmeyince bundan vazgeçmişti. Atatürk'ün yakınında bulunmuş hakkında birçok çalışma yapmış kişilerden olan Enver Benhan Şapolyo 1970 yılında Türk kültürü dergisinde bu konuda şunları yazmıştır:

“…Bir gün (Atatürk’ün Yaveri) Muzaffer Kılıç’a Büyük Millet Meclisinin damı üzerinde dalgalanan hür bayrağımızın bana verdiği heyecanı anlatmıştım. Sonra ona dedim ki:

- Atatürk bayrağımızı değiştirmeyi düşünüyor mu? Sen bir şey duydun mu?

Muzaffer gülümseyerek:

- Gök Bayrağı kabul etmeyi düşünüyor!

- Gök Bayrak mı?

- Evet! Atalarımızın kullandığı gök renkli bayrağı yeni devletin bayrağı olmasını düşünüyor, fakat daha bir şey yok! dedi.

Enver Benhan daha sonra bu konuyu Celal Bayar’a da soracaktır. Bayar da bunu doğrulayacaktı.

‘Bayar’a sormuştum. Dedi ki:

- Atatürk, Cumhuriyetin resmî bayrağını Gök Bayrak olarak kabul etmeği düşünmüştü, fakat bu hususta biç bir neşriyat yapılmadığından, bu bayrağı kabul etmediler.

Atatürk mavi rengi, yani Turkuvaz rengini severdi. Çünkü bu renk eski Türk bayrağının rengi idi.

… Atatürk harsta milliyetçi, medeniyette batılı idi. Demek oluyor ki, gök bayrak onun mefkuresinde yaşıyordu. Gök renkli bayrağı kabul etmeyi düşündü, fakat çok güzel olan Albayrağımızdan da vaz geçemedi.”

Ahmet İhsan Gürsoy da, kayınpederi 3.ncü Cumhurbaşkanı Mahmut Celal Bayar’ın kendisine, Atatürk’ün Türk Bayrağı’nı değiştirmeyi düşündüğünden ancak yakın çevresinde bu düşüncesi kabul görmediği için bundan vazgeçtiğinden söz etmiştir.

Ömer Aymalı-Dünya Bülteni / Tarih Servisi